Dul ve yetim maaşında kafalar neden karıştı (En düşük dul ve yetim aylığı ne kadar oldu)
Emekli maaşları zamlandı. Hükümet en düşük emekli aylığını da yüzde 25 artışla 10 bin TL’den 12 bin 500 TL’ye yükseltti. 12 bin 500 liraya çıkan en düşük emekli aylığından SSK ve Bağ-Kur’dan dul ve yetim aylığı alan yaklaşık yaklaşık 4.5 milyon kişi de hisseleri oranında yararlanacak.
Dul ve yetim aylığı alanlar 12 bin 500 liraya çıkan en düşük emekli aylığından yüzde 25, yüzde 50 ve yüzde 75 oranında yararlanacaklar. En düşük emekli aylığının artması ile birlikte; yüzde 25 hisseye göre aylık alanların maaşı ağustos ayından itibaren 3.125 liradan, yüzde 50 hisseye göre 6.250 liradan, yüzde 75 hisseye göre de 9.375 liradan düşük olmayacak.
Peki kafalar neden karıştı?
Hürriyet yazarı Noyan Doğan, dul ve yetim aylığına ilişkin yaşanan kafa karışıklığının nedenini açıkladı. Emekli maaşlarında olduğu gibi dul ve yetim aylığı alanlarda da kök maaş hesabı var. Bu yılın Ocak ayında en düşük emekli aylığı 10 bin liraya çıkarılmıştı ve bu kapsamda en düşük dul ve yetim aylığı alanların maaşları da artmıştı.
Aralık 2023’te yüzde 25 hisseye göre 1500 lira maaş alanların hesabına Ocak 2024’ten itibaren 2 bin 500 lira yatırıldı. Neden? En düşük emekli aylığı 10 bin liraya çıkarıldığı için yüzde 25 hisseye göre de en düşük aylık 2 bin 500 liradan daha az olmayacağı için. Oysa bu kişilerin kök maaşları 1500 liraydı.
Temmuz ayında SSK ve Bağ-Kur emeklilerinin zam oranı yüzde 24.73 oldu. Temmuz ayında da yüzde 24.73’lük zamlı maaşlar hesaplara yatırıldı. Aynı şekilde dul ve yetim aylığı alanların da maaşları yüzde 24.73 zamlandı ve bu hesaba göre zamlı maaşlar hesaplara yatırıldı.
Yüzde 25 hisseye göre kök maaşı 1500 lira olup da en düşük emekli aylığı 2 bin 500 lirayı alanların maaş hesapları 1500 lira üzerinden yapıldı ve önce yüzde 24.75 zam uygulandı, maaş 1.886 lira çıktı, bunun üzerine yüzde 4 ek ödeme eklendi; böylece temmuz maaşı 1.961 lira oldu ve temmuz ayında da hesaplara bu tutar yatırıldı.
En düşük emekli aylığı 12 bin 500 liraya çıktığı için ve yüzde 25 hisseye göre en düşük dul ve yetim aylığı 3 bin 125 liradan az olamayacağı için 7 Ağustos’ta bu kişilere maaş farkı olarak 1164 lira yatırıldı. Ağustos ayından itibaren de kök maaşı 1500 olanların hesaplarına 3 bin 125 lira yatırılacak.
Yanlış hesap yapılmasının bir nedeni de ocak-haziran döneminde bankaya yatan maaşlar içinde yüzde 4’lük ek ödemenin olması. Yani, bankaya her ay 5 bin 200 lira yatırılıyorsa, bunun içinde yüzde 4’lük ek ödeme tutarı (200 lira) var. Maaşınız aslında 5 bin lira. Dolayısıyla yüzde 24.73’lük Temmuz zammını 5 bin lira üzerinden hesaplamanız gerekiyor.
En düşük emekli aylığı etkiledi
Yüzde 50 hisseye göre dul ve yetim aylığı alanlardan da bir örnek vereyim. Ocak-Temmuz döneminde maaşınız ek ödemesiz 5 bin bin liraysa, Temmuz ayında yüzde 24.73 emekli zammını uygulayacaksınız, üzerine de yüzde 4 ek ödemeyi ekleyeceksiniz; böylece maaşınız 6 bin 485 lira olacak. Yüzde 50’ye göre en düşük emekli aylığı 6 bin 250 lira olduğu için ve sizin maaşınız da bundan 235 lira yüksek olduğu için bu yılın Aralık ayında kadar hesabınıza 6 bin 485 lira yatacak.
Özetle; yüzde 25 hisseye göre kök maaşı 2 bin 400’ün altında olanlar, yüzde 50 hisseye göre kök maaşı 4 bin 800 liranın altında olanlar ve yüzde 75 hisseye göre kök maaşı 7 bin 200 liranın altında olanlar yine hisseleri oranında en düşük emekli maaşından yararlanacaklar.
Dul ve yetim aylığında hisse oranları…
Hayatını kaybeden sigortalının dul eşine yüzde 50 oranında aylık bağlanıyor. Sigortalının çocuğu yoksa ve eşine kendi sigortalılığı nedeniyle gelir ya da aylık bağlanmamışsa yüzde 75’i oranında ölüm aylığı bağlanıyor.
Çalışmayan ya da kendi sigortalılığı nedeniyle gelir veya aylık bağlanmamış çocuklardan; 18 yaşını, lise ve dengi öğrenim görmesi halinde de 20 yaşını, yükseköğrenim yapması halinde 25 yaşını doldurmayanlara maaşın yüzde 25 oranında aylık bağlanıyor.
